tausuaga vaila'au
o tekinolosi

tausuaga vaila'au

Acid-base indicators o mea faʻapipiʻi e fesuiaʻi lanu eseese e faʻatatau i le pH o le ala. Mai le tele o mea o lenei ituaiga, matou te filifilia se paga e mafai ai ona e faia se faʻataʻitaʻiga e foliga mai e le mafai.

O nisi lanu e faia pe a tatou fa'afefiloi isi lanu. Ae o le a tatou maua le lanumoana e ala i le tuʻufaʻatasia o le mumu ma le mumu? Ma le isi itu: mumu mai se tuufaatasiga o le lanumoana ma le lanumoana? E mautinoa lava e fai mai tagata uma e leai. Soʻo se tasi, ae le o se fomaʻi, e le o se faʻafitauli lenei galuega. Pau lava le mea e te manaʻomia o se vailaʻau, se faʻavae, se faʻailoga mumu Congo, ma pepa mumu ma lanumoana litmus.. Saunia ni vaifofo oona i totonu o fagu (fa'ata'ita'iga i le fa'aopoopoina o sina HCl acid hydrochloric acid i le vai) ma vaifofo masani (sodium hydroxide solution, NaOH).

A maeʻa ona faʻaopopoina ni nai mataua o le Congo mumu vaifofo (ata 1), o mea o loʻo i totonu o vaʻa e suia le lanu: o le acid e avea ma lanumoana, o le alkaline mumu (ata 2). Fufulu le pepa litmus lanumoana i le vaifofo lanumoana (Ata 3) ma aveese le pepa litmus mumu (Ata 4). A faatofu i se vaifofo mumu, o le pepa litmus mumu (ata 5) e suia lona lanu i le lanumoana (ata 6). O lea, ua matou faʻamaonia e mafai e se kemisi ona faia le "le mafai" (ata 7)!

O le ki i le malamalama i le suʻega o suiga lanu o faʻailoga uma e lua. Congo mumu e liu lanumoana i vaifofo oona ae mumu i vaifofo alkaline. O le Litmus e galue i le isi itu: e lanumoana i faʻavae ae mumu i vailaʻau.

O le faatofuina o le pepa lanu moana (o se solosolo ua fa'asusu i se vaifofo alkaline o le litmus; fa'aaoga e iloa ai se si'osi'omaga oona) i se vaifofo o le hydrochloric acid e suia ai le lanu o le pepa i le mumu. Ma talu ai o mea o loʻo i totonu o le tioata e lanumoana (o le aʻafiaga o le faʻaopoopo muamua o Congo mumu), e mafai ona tatou faʻauʻuina lena lanumoana + lanumoana = mumu! E fa'apena fo'i: pepa mūmū (pepa fa'afefeteina o lo'o fa'asusu i se vaifofo oona o le litmus; e fa'aaogaina e iloa ai se si'osi'omaga alkaline) i se vaifofo o le sua suamalie e liu lanumoana. Afai na e faʻaopoopoina muamua se vaifofo o Congo mumu i le tioata, e mafai ona e faʻamaumau le aʻafiaga o le suʻega: mumu + mumu = lanumoana.

Faaopoopo i ai se faamatalaga