Charlemagne

Leai, tatou te le o talanoa e uiga i se pule lauiloa, o se tasi o "tama na faavaeina"? O se Europa malosi tele o le upu "tupu" e sau mai lona igoa. Ma e lei atoa foi se seneturi mulimuli ane, o se tamalii soifua o le Ekalesia Katoliko. I la matou faasologa, matou te feagai naʻo tagata na faia le saienisi komepiuta: mathematicians, logicians, engineers. Afai o lea, e taʻua o ia o Charlemagne? iinei e mafai ona tatou faʻamatalaina naʻo le tasi le tagata: Charles (O Karol lea) Babbage?

Charles Babbage.

afi su'esu'e? pe afai na fausia moni? o le ai ai se tele tele ma o le a aofia ai se numera tele o elemene sa faigata ona gaosia i le taimi nei tekinolosi. Peita'i, sa mata'ina fo'i le fa'atinoina o le fa'atulagaina o le masini: fa'aopoopo pe to'ese le numera 40-numera e 3 sekone, fa'atele pe vaevae (fa'atino i fa'aopoopo fa'aopoopo po'o toesea) e 2-3 minute. E le gata i lea, na faʻatagaina e le masini le faʻaogaina o togafiti faʻapolokalame ma metotia masani o gagana faʻapolokalame i aso nei, e pei o faʻamaufaʻailoga, faʻatonuga faʻapitoa, ma faʻasologa tutusa, o lea na maeʻa ai i le uiga o le Alan Turing sili na faʻamatalaina i le 1871 seneturi. O le masini na fausia faʻaauau e Babbage seia oʻo i lona maliu i XNUMX. O se fia iloa lea. O le uluai faʻamatalaga atoatoa o le Analytical Engine ma lona faʻaogaina, faʻatasi ai ma se faʻamatalaga o polokalame, e le o se galuega a Babbage, ae na oʻo mai? i le talosaga a le tufuga? mai le peni a le afafine o le tusisolo maoae o Lord Byron, o le na manatu mo lenei mafuaaga o le polokalame muamua o le lalolagi, matagofie ma sili ona talenia i le matematika. Edie Lovelace. Na ia feiloai ia Babbage i le 1833, i le 18 o ona tausaga? ma sa matua faauo ma ia seia oo i lona maliu vave mai le kanesa i le 37 o ona tausaga. O lona igoa ? SELI? e iai fo'i se tasi o gagana fa'apolokalame.