Lockheed F-117A Nighthawk
Meafaigaluega militeli

Lockheed F-117A Nighthawk

O le F-117A o se faailoga o le maualuga o tekinolosi a Amerika i le taimi o le Cold War.

O le F-117A Nighthawk na fausia e Lockheed e tali atu ai i le United States Air Force (USAF) manaʻomia mo se faʻavae e mafai ona sosolo atu i totonu o le ea a le fili. O se vaalele tulaga ese na faia, lea, faafetai i lona foliga uiga ese ma le taua taua, na ulufale atu i le talafaasolopito o vaalele a le militeri e faavavau. O le F-117A na fa'amaonia o le va'alele va'aia muamua (VLO), e masani ona ta'ua o le "stealth".

O le mea na tupu i le Yom Kippur War (le taua i le va o Isaraelu ma le Arab coalition i le 1973) na faʻaalia ai o le vaalele ua amata ona leiloa lona "faʻavavau" faʻatauvaʻa ma faiga e puipuia ai le ea. O faiga fa'aeletonika fa'apipi'i ma le auala e puipuia ai nofoaga o radar e ala i le "fa'aalia" o dipoles electromagnetic sa i ai o latou tapula'a ma e le'i lava le ufiufi mo va'alele. O le Defence Advanced Research Projects Agency (DARPA) ua amata ona mafaufau i le avanoa e mafai ai ona faia se "fa'ato'a". O le manatu fou na aofia ai le atinaʻeina o tekinolosi e faʻaitiitia ai le faʻaogaina o le radar reflect surface (Radar Cross Section - RCS) o le vaalele i se tulaga e taofia ai lona iloa lelei e ala i le radar stations.

Fale #82 o le Lockheed plant i Burbank, Kalefonia. O lo'o fa'apipi'iina le va'alele i se fa'aofuofu fa'avevela ma vali efuefu mama.

I le 1974, na faʻalauiloa ai e le DARPA se polokalame faʻapitoa e taʻua o Project Harvey. O lona igoa e leʻi faʻafuaseʻi - na faʻatatau i le ata "Harvey" i le 1950, o le tagata autu o se lapiti e le vaaia e toetoe lava lua mita le maualuga. E tusa ai ma nisi o lipoti, e leʻi i ai se igoa aloaʻia o le poloketi aʻo leʻi amataina le tulaga o le "Have Blue". O se tasi o polokalame a le Pentagon i lena taimi sa taʻua o Harvey, ae o se togafiti. E ono fa'apea o le fa'asalalauina o le igoa "Project Harvey" na feso'ota'i ma fa'amatalaga fa'amatalaga e uiga i galuega o lena taimi. I le avea ai o se vaega o le polokalame DARPA, na ia talosagaina ni fofo faatekinolosi e fesoasoani e faʻaitiitia le RCS o se vaʻalele tau. O kamupani nei na vala'aulia e auai i le polokalame: Northrop, McDonnell Douglas, General Dynamics, Fairchild ma Grumman. E tatau foi i tagata auai i le polokalame ona fuafua pe lava a latou punaoa ma meafaigaluega e fausia ai se vaalele RCS ultra-maualalo.

Lockheed e le'i iai i le lisi a le DARPA ona e le'i faia e le kamupani se va'alele tau i le 10 tausaga ma na tonu ai e le'i maua le poto masani. Fairchild ma Grumman na pauu ese mai le faaaliga. O le General Dynamics e masani lava ona ofoina atu e fausia ni mea fou faaeletonika, ae ui i lea, na le ausia le faamoemoega o le DARPA. Na'o McDonnell Douglas ma Northrop na fa'aalia manatu e feso'ota'i ma le fa'aitiitia o le fa'ata'ita'iga lelei o le radar ma fa'aalia ai le gafatia mo atina'e ma fa'ata'ita'iga. I le faaiuga o le 1974, na maua e kamupani uma e lua PLN 100 taʻitasi. Konekalate USD e fa'aauau galuega. I lenei laasaga, na auai le Air Force i le polokalame. O le kamupani gaosi radar, Hughes Aircraft Company, sa auai foi i le iloiloina o le aoga o fofo o tagata taitoatasi.

I le ogatotonu o le 1975, na faʻaalia ai e McDonnell Douglas faʻatusatusaga e faʻaalia ai le maualalo o le vaʻa o le radar cross section o le a toetoe lava "le iloa" i radar o le taimi. O nei fa'atusatusaga na faia e le DARPA ma le USAF e fai ma fa'avae mo le iloiloina o poloketi i le lumana'i.

Lockheed e sau i le taʻaloga

I lena taimi, na iloa ai e le taʻitaʻiga a Lockheed gaioiga a le DARPA. O Ben Rich, o lē na avea talu mai Ianuari 1975 sa avea ma faauluuluga o le vaega o mamanu maualuluga e taʻua o le Skunk Works, na filifili e auai i le polokalame. Sa lagolagoina o ia e le sa avea muamua ma faauluuluga o le Skunks Works Clarence L. "Kelly" Johnson, o le sa faaauau pea ona avea ma inisinia faufautua sili a le vaega. Ua talosagaina e Johnson se faatagaga faʻapitoa mai le Central Intelligence Agency (CIA) e faʻaalia ai suʻesuʻega e fesoʻotaʻi ma fuataga o le radar cross section o Lockheed A-12 ma le SR-71 vaʻalele vaʻavaʻa ma D-21 drones. O mea nei na saunia e le DARPA e fai ma faʻamaoniga o le poto masani a le kamupani i le RCS. Na malilie le DARPA e aofia ai Lockheed i le polokalame, ae i le taimi nei e le mafai ona toe ulufale i se konekarate tau tupe ma ia. Na ulufale le kamupani i le polokalame e ala i le teu faafaigaluegaina o ana lava tupe. O se ituaiga faʻalavelave lea mo Lockheed, aua, e le o noatia i se konekarate, na te le tuʻuina atu aia tatau i soʻo se tasi o ana fofo faʻapitoa.

O lo'o fa'ata'ita'iina e le au inisinia Lockheed le manatu lautele o le fa'aitiitia o le vaega e fa'amanino lelei ai le radar mo sina taimi. O le Inisinia Denis Overholser ma le mathematician Bill Schroeder na oo mai i le faaiuga e mafai ona ausia le ata lelei o galu o le radar e ala i le faʻaaogaina o le tele o tamaʻi mafolafola e mafai i itu eseese. Latou te faʻatonuina le microwave faʻaalia ina ia le mafai ona toe foʻi i le puna, o lona uiga, i le radar. Na faia e Schroeder se fa'atusatusaga fa'a-matematika e fa'atatau ai le maualuga o le atagia o ave mai se tafatolu mafolafola. I luga o nei suʻesuʻega, na fausia ai e le faatonu o suʻesuʻega a Lockheed, o Dick Scherrer, le foliga muamua o le vaalele, ma se apaʻau faʻafefe tele ma se fuselage tele-vaalele.

Faaopoopo i ai se faamatalaga