Maryana 1944 vaega 1
Meafaigaluega militeli

Maryana 1944 vaega 1

Maryana 1944 vaega 1

USS Lexington, fu'a a le Vice Adm. Marc Mitscher, taʻitaʻi o le Vaega o Vaalele Saosaoa (TF 58).

A o sasao aʻe le tauiviga mo tulagavae Normandy i Europa, i le isi itu o le kelope, na avea le Atu Marian ma vaaiga o se taua tele i luga o le eleele, ea, ma le sami lea na iu ai ina faamutaina le malo o Iapani i le Pasefika.

I le afiafi o Iuni 19, 1944, i le aso muamua o le Taua i le Sami Filipaina, na siitia atu ai le mamafa o taua i Guam, o se tasi o motu i le pito i saute o le atumotu o Marian. I le gasologa o le aso, na paʻu ai i lalo e le au fana a Iapani nisi o pomu a le US Navy iina, ma o le Curtiss SOC Seagull sa faanatinati atu e laveai le fana i lalo o vaalele. En. Wendell sefululua o le Essex Fighter Squadron ma Lt. Na toe manatua George Duncan:

A'o aga'i atu le au Hellcats e to'afa i Orote, na matou va'aia ni au fusu se lua a Iapani Zeke i luga. Na auina atu e Duncan se paga lona lua e tausia i latou. O le isi taimi na matou faalogoina ai se valaau mo se fesoasoani i le taimi na matou faaaogaina. O le pailate a le Seagull, o se va'alele lavea'i, na fa'ailoa mai o ia ma le isi Seagull sa i luga o le vai e latalata i Rota Point i Guam, 1000 iata mai le matafaga. Na fanaina i laua e Zeke e toalua. Sa fefe le tama. Sa i ai le atuatuvale i lona siufofoga.

I le taimi lava e tasi, na osofaʻia i matou e Zeke e toʻalua. Na latou feosofi mai i ao ia i matou. Sa matou alo ese mai le laina afi. Na valaau mai Duncan ia te a’u i luga o le leitio e lele atu e lavea’i le Seagulls, ma na ia ave uma a Zeke.

Pe tusa ma le valu maila i le Rota Point, pe a ma le lua minute o le vaalele. Sa ou tuu le vaalele i le apaau agavale, tulei le tootoo i le ala atoa, ma tamoe atu i le mea tonu. Sa ou punou atu i luma ma le le iloa, ma tosoina fusipa'u e peiseai e fesoasoani lena mea. Afai e tatau ona ou faia se mea mo nei vaalele laveai e lua, e tatau ona ou vave alu iina. Fa'asaga ia Zeke na'o latou, latou te le'i maua se avanoa.

A o ou taulai atu i le vave oo atu i Rota Point, sa faaauau pea ona ou vaavaai solo. Ou te le fesoasoani i se tasi pe a fana a'u i lalo nei. Sa vevesi solo se taua. Na ou vaai i le toasefulu ma le toʻatele o tagata tau o feʻau. O ni nai asu na toso i tua atu. Sa siuleo le leitio ma le pisapisao o leo fiafia.

E leai se mea na mafai ona ou vaai atu i ai o se taufaamatau vave. Sa ou iloa mamao atu le Rota Point. O ipu parachute pa'epa'e susulu na opeopea i luga o le vai. E tolu pe toafa i latou. O i latou o le au pailate na faasaoina e va'alele. A o ou latalata atu, sa ou vaaia i latou. Na latou o ese mai le matafaga a o latou faasee atu i luga o le sami. O le gogosina e tasi le opeopea tele i lalo o le fuselage e fa'aopeopea ai. Na ou vaaia ni pepa lavea'i o pipii i nei va'a. Na ou toe tilotilo i le vaega ma iloa ai se tasi o Zeke. Sa i ai o ia i luma ma lalo ifo. O ona apaau pogisa na susulu i le la. Sa na o le taamilomilo, ma laina laina e osofaʻi vaʻalele. Sa ou lagona le oomiina i totonu o se mata'u. Sa ou iloaina a o lei oo i totonu o la'u laina afi, e tatau ona i ai se taimi e fana ai ia i latou.

Sa lele Zeke i ni nai selau futu i luga a'e o le vai - o a'u i le fa afe. Sa faia a matou kosi i le nofoaga sa i ai va'alele. Sa ou i lo'u itu taumatau. Sa ou tuleia i lalo le isu o le vaalele ma lupe. Ua tatala a'u fana masini, ua pupula la'u vaai, ma ua televave lo'u saoasaoa. Na ou faapuupuuina manino le mamao i lo matou va. O le speedometer na faʻaalia 360 knots. Na vave ona ou tilotilo solo mo le isi Zeke, ae le mafai ona ou iloa atu o ia i se mea. Sa taulai atu lou mafaufau i lenei mea i o'u luma.

Na tafana e Zeke le Seagull. Sa mafai ona ou iloa atu ma le manino mai i ana fana 7,7mm o loo agai atu i le vaalele. Na maulu i lalo o le vai le au vaalele sa pipii i le vaa. Na avatu e le pailate a le Seagull le malosi atoatoa o le afi ma amata loa ona fai se li'o ina ia faigata ai ona taula'i. O le vai o lo'o si'osi'omia ai le Seagull na pa'epa'e pa'epa'e ona o le a'afiaga o pulufana. Na ou iloa o le pailate o Zeke o loʻo faʻaogaina fana masini e fana ai o ia lava ae latou te leʻi ta i apaau i apaʻau, ma o na taʻamilosaga 20mm o le a faʻaleagaina. Na fa'afuase'i ona oso a'e vaipuna fa'afefete i le Seagull a'o sasaa atu e le pailate o Zeke le fana mai fana. Sa ou mamao tele e taofi o ia.

Sa ou taulai uma atu lou mafaufau i le tagata fusu a Iapani. Na taofi e lana pailate le afi. Sa emo uma ia va'alele sami i la'u va'aiga a'o lele sa'o i o latou luga. Ona amata ai lea ona liliu lemu i le itu agavale. O lea la ua ou maua i se tulimanu 45-tikeri. Sa na o le 400 iata mai ia te ia ina ua ia matauina au. Fa'amauina le liliu, ae ua tuai. I lena taimi, ua uma ona ou oomiina le faaoso. Na ou fanaina se pa malosi, atoa le tolu sekone. Sa mulimuli atu ia te ia tafega o le susulu i se ala faaofuofu. I le matamata ma le totoa, na ou iloa ai na ou tuʻu ese le mea faʻapipiʻi atoatoa - na iloa lelei le lavea.

Na sopoia a matou kosi ae oso mai Zeke i o'u luma. Sa ou tuu le vaalele i le itu agavale o le apaau ina ia ou i ai i le tulaga mo le isi osofaiga. Sa i ai pea o ia i lalo, na o le 200 futu le maualuga. Ou te le toe tau fanaina o ia. Na amata ona mu. Ina ua mavae ni nai sekone, sa tuu i lalo lana aufana ma ta i le sami i se tulaga mafolafola. Na fiti mai luga ma pa'u pea lava pea, ma tuua ai se auala afi i totonu o le vai.

I ni nai minute mulimuli ane, na saunoa ai Ens. Na fana i lalo e le toasefululua le Zeke lona lua, o lana pailate na taulai atu i le vaalele laveai.

Fa'atoa amata ona su'e isi va'alele ina ua ou i ai i le ogatotonu o se ao o tagata su'esu'e! Sa latou emo mai i tua atu o le vaalele e pei o se afa. O le isi Zeke na faateia au i se osofaiga mai tua. Na ou liliu i le agavale ma le malosi na oo atu ai le mamafa o le mamafa na oo atu i le ono G. Sa tatau ona ou alu ese mai le laina afi a o leʻi mafai ona aumai e le pailate o Zeke ana fana 20mm ia te aʻu. Sa ia taula'i lelei. Sa mafai ona ou lagonaina pulufana mai ana fana 7,7mm o tatagi solo i luga o le vaalele. Sa ou i ai i se faalavelave matuia. Sa faigofie lava ona mulimuli mai Zeke ia te a'u i le pito i totonu. Sa tetete la'u vaalele i tafatafa o se fale faatau. Sa le mafai ona ou faamalosia atili le liliu. Sa ou se'e sa'o le vaalele ona ou alu ai lea ma lo'u malosi atoa. Sa ou iloa afai e mafai e lena tagata ona taulaʻi, o le a saeia aʻu e na fana. E leai se isi mea e mafai ona ou faia. Sa ou maualalo tele e sola i se vaalele maulu. Sa leai ni ao i soo se mea e tau atu i ai.

Na fa'afuase'i ona tu'u le laina. Na ou mimilo i tua lou ulu e vaai po o fea o i ai Zeke. O le mapusaga e le mafaamatalaina ma le fiafia na faatoa maua ai o ia e le isi F6F. Ia manuia! Oka se taimi!

Sa ou faalaugatasia la'u vaalele ma tilotilo solo pe ua ou i ai i se isi tulaga matautia. Sa ou mapuea umi, ae o lea ua ou iloa o loo taofiofi laʻu manava. Maʻeu se mapusaga! O le Zeke lea na fana ia te aʻu na alu ifo i lalo, ma mulimuli i se ala o le asu i ona tua. O le Hellcat na aveese mai loʻu siʻusiʻu ua mou atu i se mea. Vagana ai le F6F a Duncan i luga, sa gaogao ma filemu le lagi. Sa ou toe tilotilo solo ma le faaeteete. Ua leai uma a Zeke. Masalo ua lua minute talu ona ou taunuu iinei. Sa ou siaki le faitauga o meafaigaluega ma asiasia le vaalele. Sa tele ni ata i apaau, ae sa lelei mea uma. Faafetai, Mr. Grumman, mo lena ipu ofutau i tua o le nofoa ma mo tane faamaufaailoga.

Faaopoopo i ai se faamatalaga