Fa'apitoa fa'apitoa ma tomai vaivai
o tekinolosi

Fa'apitoa fa'apitoa ma tomai vaivai

I le 1st seneturi, o le upu "inisinia" na faʻaaogaina i nisi o atunuʻu e faʻatatau i se tufuga o meafaigaluega a le militeri. O le uiga o le upu ua suia i le tele o seneturi. I aso nei, i le XNUMXth seneturi, o lenei mea e malamalama e leʻi i ai muamua i le talafaasolopito (XNUMXth).

E ala i taumafaiga fa'ainisinia e masani ona tatou malamalama i le tele o mea na faia e tagata, mai le pyramids o Aikupito Anamua e o'o i le mea fou o le afi afi i le malaga a le tagata i le masina.

ma o le a le toe galue le sosaiete pe a le toe faʻaaogaina mo soʻo se mafuaʻaga. Aemaise lava, o le auala lea e masani ona matou faʻamatalaina ai le faʻaogaina o le poto faʻasaienisi, aemaise lava le poto faʻaletino, kemisi, ma le matematika, i le fofoina o faʻafitauli.

2. Tusi a Freeman Dyson "Disturbing the Universe."

I le masani ai, o mata'upu fa'ainisinia autu e fa o le inisinia fa'ainisinia, fa'ainisinia sivili, inisinia eletise ma fa'ainisinia kemisi. I le taimi muamua, o se inisinia faʻapitoa i naʻo le tasi le aʻoga. Ona sui lea o ia ma ua suia pea. I aso nei, e oʻo lava i se inisinia masani (e le o se "inisinia software" poʻo le "bioeengineer") e masani ona manaʻomia le i ai o le malamalama i masini, eletise ma eletise, faʻapea foʻi ma le atinaʻeina o polokalama ma le saogalemu.

E galulue inisinia i vaega eseese e aofia ai taavale, puipuiga, aerospace, malosi e aofia ai faaniukilia, suauu ma kesi, ma malosiaga faʻafouina e pei o le matagi ma le la, faʻapea foʻi ma fomaʻi, afifiina, vailaʻau, aerospace, meaʻai, mea tau eletise ma uʻamea. isi mea uamea.

I lana tusi o le Disturbing the Universe (2) i le 1981, na tusi ai le fomaʻi o Freeman Dyson e faapea: “O le saienitisi lelei o se tagata e iai ni uluaʻi manatu. O se inisinia lelei o se tagata na te faia se poloketi e galue i se numera maualalo o uluai manatu." O inisinia e le o ni fetu. Latou te mamanuina, iloilo, atiaʻe, faʻataʻitaʻi, suia, faʻapipiʻi, asiasia ma tautua le tele o oloa ma faiga. Latou te fautuaina foi ma faʻamaonia mea ma faʻagasologa, vaavaaia le gaosiga ma le fausiaina, faʻatino auʻiliʻiliga faʻaletonu, faʻatalanoa ma taʻitaʻia.

Mai le inisinia i le puipuiga o le siosiomaga

O le fanua o inisinia ua vaevaeina nei i le tele o faʻapitoa faʻapitoa. O mea sili nei ona taua:

Fa'ainisinia fa'ainisinia - o le mea lea, mo se faʻataʻitaʻiga, o le mamanu, gaosiga, pulea ma le tausiga o masini, masini ma vaega, faʻapea foʻi ma faiga faʻatonutonu ma masini mo le mataʻituina o latou tulaga ma gaioiga. E faʻatatau i, faʻatasi ai ma isi, taʻavale, masini, e aofia ai le fausiaina ma faʻatoʻaga, faʻapipiʻi fale gaosi oloa ma le tele o mea faigaluega ma mea faʻapipiʻi.

Faʻatekonolosi - e aofia ai le mamanu, faʻataʻitaʻiga, gaosiga, fausiaina, asiasiga, suʻesuʻega ma le siakiina o masini eletise ma eletise, masini ma faiga. O nei faiga e eseese i le fua, mai le microscopic circuits i le atunuu atoa le gaosiga o le eletise ma le felauaiga.

- mamanu, fausiaina, tausiga ma le vaavaaiga o galuega tetele tetele e pei o alatele, alalaupapa, alalaupapa, alalaupapa, vai ma malae vaalele.

Inisinia aerospace - mamanu, gaosiga ma suʻega o vaʻalele ma vaʻa vaʻavaʻa, faʻapea foʻi ma vaega ma vaega e pei o vaʻalele, faiga faʻamalosi, faiga faʻatonutonu ma taʻiala, faiga eletise ma eletise, fesoʻotaʻiga ma faiga faʻatautaia.

Tekonolosi faaniukilia - mamanu, gaosiga, fausiaina, faʻagaioiga ma suʻega o meafaigaluega, faiga ma faiga mo le gaosiga, mataʻituina ma le suʻeina o faʻamaʻi faaniukilia. O nei faiga e aofia ai masini fa'avavevave ma masini faaniukilia mo fale eletise ma va'a, ma le gaosiga ma su'esu'ega o radioisotopes.

meafaigaluega faufale o le mamanu, fausiaina ma le asiasia o fausaga e amoina uta e pei o fale, alalaupapa ma fale gaosi oloa.

 - o le faʻataʻitaʻiga o le faʻatulagaina o faiga, meafaigaluega ma masini mo le faʻaaogaina i togafitiga faafomaʻi.

inisinia kemisi - o le faiga o le mamanuina o meafaigaluega, faiga, ma faiga mo le faamamaina o mea mataʻutia ma faʻafefiloi, tuʻufaʻatasia, ma le gaosia o vailaʻau e maua ai oloa taua.

Inisinia komepiuta – fa'ata'ita'iga o le mamanuina o vaega o masini komepiuta, faiga faakomepiuta, feso'ota'iga ma polokalame faakomepiuta.

Inisinia Alamanuia - o le faʻataʻitaʻiga o le mamanuina ma le faʻaleleia o masini, masini, faiga ma faiga mo le gaosiga, gaosiga o meafaitino ma soʻo se isi siosiomaga galuega.

Inisinia Siosiomaga – le faiga o le puipuia, fa'aitiitia ma le fa'ate'aina o puna'oa e afaina ai le ea, vai ma le eleele. E iloa ai ma fuaina le maualuga o le filogia, fa'ailoa puna'ele'ele, fa'amama ma toe fa'aleleia nofoaga fa'aleagaina, ma fa'amautinoa le usita'ia o tulafono fa'alotoifale ma le atunu'u.

E masani ona tupu o mea fa'apitoa ta'ito'atasi e matua felavasa'i. Mo lenei mafua'aga, e tatau i inisinia ona i ai le malamalama lautele i le tele o matata fa'apitoa e fa'aopoopo i latou fa'apitoa. Mo se fa'ata'ita'iga, e tatau i se inisinia fa'ale-malo ona malamalama i manatu fa'ainisinia fa'atulagaina, e tatau i se inisinia aerospace ona fa'aoga mataupu fa'ainisinia fa'ainisinia, ma e tatau i le inisinia faaniukilia ona i ai se poto galue i le inisinia eletise.

O inisinia uma, e tusa lava po o le a le faʻapitoa, e manaʻomia le malamalama loloto i le matematika, fisiki ma tekinolosi faakomepiuta e pei o le faʻaogaina o komepiuta ma le mamanu. O le mea lea, o le tele o polokalame suʻesuʻega faʻainisinia i aso nei o loʻo i ai elemene malolosi o le malamalama i le fausiaina ma le faʻaogaina o masini komepiuta ma meafaigaluega.

E le galue toatasi le inisinia

I le faaopoopo atu i aʻoaʻoga talafeagai, malamalama ma, masani, tomai faʻapitoa, e tatau i inisinia faʻaonaponei ona iai le tele o mea e taʻua o tomai "malulu". I le tulaga lautele, o nei tomai e aofia ai le fetuunaʻi i se siosiomaga o galuega ma fesoʻotaʻi ma vaega o tagata i le feagai ai ma faʻafitauli fou ma tulaga "e le faʻapitoa" e tulaʻi mai.

Mo se faʻataʻitaʻiga, o tomai faʻataitai ma le mafai ona fausia ni mafutaga talafeagai e aoga pe a pulea e se inisinia vaega o tagata faigaluega. E le lava auala fa'apitoa e maua ai se maliliega ma tagata e iai a'oa'oga fa'apitoa. O le tele o taimi e tatau foi ona e fesoʻotaʻi ma tagata i fafo atu o le alamanuia, e pei o tagata faʻatau, ma o nisi taimi ma tagata lautele, tagata e leai ni tomai faʻapitoa. E taua tele lou fa'aliliuina o lou poto masani i upu e mafai ona malamalama ai tagata i totonu ma fafo atu o lau matagaluega.

Ona o le maualuga o manaoga faʻapitoa, o fesoʻotaʻiga e masani lava o se tasi o tomai vaivai e sili ona manaʻomia. E toetoe lava a le galulue toatasi inisinia. Latou te galulue ma le tele o tagata faigaluega, e le gata i uso inisinia ma tagata i fafo atu o la latou matagaluega, e faʻamaeʻa a latou galuega. Ma o nei "malulu" tomai e aofia ai foi uiga e pei o le "Emotional Intelligence", faʻaalia ma aʻoaʻoga tomai, le mafai ona faʻamatalaina faʻafitauli faigata, le mafai ona faʻaosofia, tomai faʻatalanoa, faʻapalepale faʻalavelave, faʻalavelave faʻalavelave, fuafuaga faʻapitoa ma le malamalama. o metotia fa'afoega o poloketi .

O se seti lea o "malulu" agavaʻa e sili atu nai lo le tele o isi vaega "faigata" o le malamalama, ae faʻapea foʻi i tua atu o le faʻapitoa malamalama o se inisinia. O le vaega mulimuli e aofia ai le lautele lautele e amata mai i gagana polokalame, faʻamatalaga faʻafuainumera, faʻasologa o faʻamaumauga, mafai ona mamanuina faʻataʻitaʻiga, fausaga, faiga ma le faʻatonutonuina o gaioiga.

E pei o isi tagata tomai faʻapitoa e manaʻomia tomai faʻatautaia o galuega, o nisi inisinia e talosaga mo se faʻataʻitaʻiga o le pulega o galuega, e pei o le PMI lauiloa.

I aso nei, o le inisinia e tele lava e uiga i le foia o faafitauli ma le tele o galuega.ma o lona uiga o le sailia o ni auala fou e faʻaaoga ai le malamalama o loʻo i ai nei-o se faʻagasologa moni o le foafoa. Inisinia e mafai ona aofia ai se elemene foafoa.

Ua leva ona mou atu aso o le poto faapitoa

O Daniel Cooley (3), sui peresitene ma le ofisa sili o fuafuaga a Silicon Labs, na ia faailoa mai i se faasalalauga a le au tusitala e faapea o se inisinia e ulufale atu i le tolu sefulu tausaga o le XNUMXth seneturi e tatau ona "mataala" mo ni nai mea ua vave ona tupu i tausaga talu ai nei. .

Muamua o le aʻoaʻoina o masini ma ona aʻafiaga mo matata eseese o tekinolosi (4). O le manatu lona lua na fai mai e Cooley o faʻamatalaga saogalemu o faʻamatalaga o se mea e le mafai e inisinia faʻaonapo nei ona manatu mama. O isi mataupu e tatau ona manatua o le talaaga ma fesoʻotaʻiga i isi vaega o tekinolosi. E tatau ona galo le inisinia e uiga i le vavae ese ma mafaufau i lona faʻapitoa e ese mai isi mea uma.

O le lipoti a le American National Academy of Engineering (NAE) ua faaulutalaina "2020 Engineer of the Year" o loʻo faʻamatalaina ai le lalolagi o inisinia faʻainisinia i se siʻosiʻomaga televave lea e televave ma tumau ai le alualu i luma o tekinolosi. O loʻo fautua mai ai, faʻatasi ai ma isi, o vaega e pei o le nanotechnology, biotechnology ma le maualuga o le faʻaogaina o komepiuta o le a faʻateleina le tuputupu aʻe o le tamaoaiga i le lumanaʻi, o lona uiga o le a faʻatupulaʻia le matafaioi a inisinia e iai tomai i nei vaega. A'o fa'ateleina feso'ota'i le lalolagi ma saisaitia e se 'upega tafa'ilagi e le mafaitaulia fa'alagolago, o le a mana'omia e inisinia le fa'atuputeleina o le auai i se faiga fa'ava-o-malo. O nisi o galuega fa'ainisinia o le a iai fo'i nisi tiute fa'aopoopo. Mo se faʻataʻitaʻiga, o inisinia sivili o le a nafa ma se vaega o le fausiaina o se siosiomaga gafataulimaina aʻo faʻaleleia le tulaga lelei o le olaga. Ua maeʻa aso o le vaapiapi faʻapitoa, ma o lenei tulaga o le a faʻalolotoina - o loʻo manino mai le lipoti.

Faaopoopo i ai se faamatalaga