E tele isi vaega, ma sili atu
o tekinolosi

E tele isi vaega, ma sili atu

O loʻo sailia e fomaʻi ni mea lilo e tatau ona tuʻuina atu faʻamatalaga i le va o augatupulaga o quark ma lepton ma e nafa ma a latou fegalegaleaiga. E le faigofie le sailiga, ae o le taui mo le mauaina o leptoquarks e mafai ona tele.

I le fisiki fa'aonaponei, i le tulaga sili ona taua, ua vaevaeina mea i ni vaega se lua. I le tasi itu, o loʻo i ai quarks, lea e masani ona fusia faʻatasi e fausia ai protons ma neutrons, lea e avea ma nuclei o atoms. I le isi itu, o loʻo i ai leptons, o lona uiga, o isi mea uma e iai le tele - mai le eletise masani i le tele o muons ma leo, e matapogia, toetoe lava a le mafai ona iloa neutrinos.

I lalo o tulaga masani, e tumau faʻatasi nei vaega. O Quark e fegalegaleai ma isi quarks, ma lepton ma isi lepton. Ae ui i lea, o loʻo masalomia e fomaʻi e sili atu nai lo tagata o aiga ua taʻua i luga. E sili atu.

O se tasi o nei vasega fou fou ua fuafuaina e ta'ua leptoquarks. E leai se tasi na maua se faʻamaoniga tuusaʻo o lo latou i ai, ae o tagata suʻesuʻe e vaʻaia ni faʻailoga e mafai. Afai e mafai ona faʻamaonia faʻamaonia lenei mea, o le a faʻatumu e leptoquarks le va i le va o leptons ma quarks, e fusia i ituaiga uma e lua. Ia Setema 2019, i luga o le faʻasaienisi reprint server ar xiv, tagata suʻesuʻe o loʻo galulue i le Large Hadron Collider (LHC) na faʻasalalau faʻaiuga o le tele o faʻataʻitaʻiga e faʻatatau i le faʻamaonia pe le aofia ai le i ai o leptoquarks.

Na taʻua e le LHC physicist Roman Kogler.

O a nei faaletonu? O suʻesuʻega muamua i le LHC, Fermilab ma isi nofoaga na maua mai ai iʻuga uiga ese-e sili atu mea na tutupu i le faʻavaeina o mea faʻapitoa nai lo le vaʻaia o aʻoaʻoga faʻaletino. Leptoquarks e pala i vaipuna o isi vaega ninii i le taimi lava na uma ai ona faʻavaeina e mafai ona faʻamatalaina nei mea faʻaopoopo. O galuega a le physicists na faʻasalaina ai le iai o nisi ituaiga o leptoquarks, e faʻaalia ai o vaega "intermediate" o le a fusifusia lepton i tulaga faʻapitoa o le malosi e leʻi aliali mai i faʻaiʻuga. E taua le manatuaina o loʻo i ai pea le lautele o le malosi e ulu atu ai.

Vaega fa'atuputupulaga

Yi-Ming Zhong-o se fomaʻi i le Iunivesite o Boston ma le tusitala o le Oketopa 2017 pepa faʻataʻitaʻiga i luga o le autu, lomia i le Journal of High Energy Physics o le "The Leptoquark Hunter's Guide" - fai mai a o suʻesuʻeina le leptoquarks e matua manaia lava, lea ua talia nei e vaapiapi tele le vaai.

E vaevaeina e foma'i vaega ninii vaega o mea e le gata i lepton ma quarks, ae faapena foi i vaega latou te ta'ua o "tupulaga." O quark i luga ma lalo, faʻapea foʻi ma le electron ma electron neutrino, o quarks "muamua" ma leptons. O le augatupulaga lona lua e aofia ai le aulelei ma uiga ese, faʻapea foʻi ma muons ma muon neutrinos. Ma o quark uumi ma le matagofie, tau ma taon neutrinos e fai a'e ai le tupulaga lona tolu. O le vaega muamua o augatupulaga e mama ma sili atu ona mautu, ae o le lona lua ma le tolu o vaega o augatupulaga ua faateleina le tele ma ua sili atu ona puupuu le ola tautua.

O su'esu'ega fa'asaienisi na lomia e saienitisi i le LHC o lo'o fa'ailoa mai ai le usita'ia e leptoquark i tulafono fa'atuputupulaga e fa'atonutonu ai vaega ta'uta'ua. Leptoquarks tupulaga lona tolu e mafai ona tu'ufa'atasi ma le thaon ma le quark lalelei. O le augatupulaga lona lua e mafai ona tuʻufaʻatasia ma le muon ma le quark ese. Ma faapena atu ai lava.

Ae ui i lea, o Zhong, i se faatalatalanoaga ma le Live Science auaunaga, na fai mai o le sailiga e tatau ona avea o latou ola. "Leptoquarks tele", fa'asolo mai electrons o le tupulaga muamua i quarks o le tupulaga lona tolu. Na ia faaopoopo mai ua sauni saienitisi e suʻesuʻe lenei avanoa.

Atonu e fesili se tasi pe aisea e suʻe ai leptoquarks ma pe o le a le uiga. Fa'ata'ita'i tele tele. O nisi ona a'oa'oga tu'ufa'atasi tele i le fisiki, latou te valoia le i ai o ni vaega e tuufaatasia ma leptons ma quarks, e taʻua o leptoquarks. O le mea lea, o lo latou mauaina atonu e leʻi maua, ae e le masalomia o le ala i le Grail Paia o le saienisi.

Faaopoopo i ai se faamatalaga